Lương hưu là một khoản tiền trợ cấp hàng tháng mà người lao động nhận được sau khi nghỉ hưu, nhằm đảm bảo cho họ có một nguồn thu nhập ổn định khi không còn khả năng lao động. Đây là một trong những chế độ an sinh xã hội quan trọng của hệ thống bảo hiểm xã hội, giúp bảo vệ người lao động trước các rủi ro về tuổi già và mất thu nhập. Lương hưu được chi trả từ quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ này được hình thành từ việc đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động Hiện nay, nhiều người băn khoăn không biết liệu theo quy định, “Tự đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu có được không?”. Mời độc giả cùng với Tìm Luật theo dõi bài viết sau.
Tự đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu có được không?
Lương hưu là một phần quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội, bảo vệ người lao động trước các rủi ro về tuổi già và đảm bảo cho họ một cuộc sống an lành và ổn định khi về già. Khi nghỉ hưu, người lao động có thể nhận được lương hưu hàng tháng, giúp họ có nguồn thu nhập ổn định để trang trải cuộc sống mà không phụ thuộc vào con cái hay các nguồn trợ giúp khác. Từ đó, người nhận lương hưu có thu nhập ổn định sẽ có khả năng tiêu dùng, đóng góp vào phát triển kinh tế.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia bảo hiểm được quyền lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với tài chính và thu nhập của mình.
Chế độ BHXH tự nguyện giúp người tham gia có quyền lợi về hưu trí và tử tuất khi không còn khả năng lao động. Dưới đây là một số quyền lợi đối với người tham gia BHXH tự nguyện.
Người tham gia sẽ được hưởng những lợi ích sau khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện:
(1) Hưởng lương hưu hàng tháng khi về già, nếu bạn đủ điều kiện về tuổi và thời gian đóng BHXH. Mức lương hưu được tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. Lương hưu còn được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
(2) Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu. Bạn sẽ được miễn phí hoặc giảm giá khi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập.
(3) Được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí khi tham gia BHXH tự nguyện. Mức hỗ trợ được tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn trong thời gian tối đa 10 năm.
(4) Hưởng trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất khi chết. Người lo mai táng sẽ nhận được một khoản trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người tham gia chết. Thân nhân của người tham gia sẽ nhận được một khoản trợ cấp tuất một lần, được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
(5) Hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong một số trường hợp đặc biệt, như không muốn tiếp tục tham gia, ra nước ngoài để định cư, hoặc mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Mức hưởng được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Mức hưởng lương hưu khi đóng BHXH tự nguyện là bao nhiêu?
Khi người già có nguồn thu nhập ổn định, xã hội sẽ ít phải đối mặt với các vấn đề về đói nghèo và giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội. Việc cho phép hình thức tự đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu mang lại nhiều lợi ích và đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân. Khi nhiều người tham gia tự nguyện, quỹ bảo hiểm xã hội có thêm nguồn thu và giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong việc chi trả trợ cấp cho người già, người không có thu nhập.
Theo khoản 2 Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:
Tại thời điểm nghỉ hưu năm 2023, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện tại (1), (2) Mục 1 được tính bằng 45% tương ứng với số năm đóng BHXH như sau:
– Lao động nam là 20 năm;
– Lao động nữ là 15 năm.
Sau đó, cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
Khi tính tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ từ 01 tháng đến 6 tháng tính là nửa năm; từ 7 tháng đến 11 tháng tính là một năm.
| Mức hưởng lương hưu = Tỷ lệ hưởng lương hưu x Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội. |
Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội
Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội được quy định tại Điều 79 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:
(i) Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian đóng.
(ii) Thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại (i) được điều chỉnh như sau:
– Thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội sau điều chỉnh của từng năm bằng thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của từng năm nhân với mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng;
– Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội được tính trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm do Tổng cục Thống kê công bố hằng năm và được xác định bằng công thức sau:
| Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của năm t | Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm của năm liền kề trước năm người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện hưởng bảo hiểm xã hội tính theo gốc so sánh bình quân của năm 2008 bằng 100% |
|---|---|
| Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm của năm t tính theo gốc so sánh bình quân của năm 2008 bằng 100% |
Trong đó:
– t: Là năm bất kỳ trong giai đoạn điều chỉnh;
– Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của năm t được lấy tròn hai số lẻ và mức thấp nhất bằng 1 (một).
(Điều 4 Nghị định 134/2015/NĐ-CP)
Đóng BHXH tự nguyện đủ 20 năm thì lương hưu nhận được bao nhiêu?
Việc cho phép đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mang lại sự linh hoạt cho người lao động trong việc chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với điều kiện kinh tế cá nhân. Người lao động có quyền tự quyết định tham gia bảo hiểm xã hội và được hưởng các chế độ, quyền lợi theo quy định. Đồng thời, chế độ này còn khuyến khích người lao động tiết kiệm và tích lũy cho tương lai, tạo thói quen đóng góp cho quỹ an sinh xã hội.
Nếu nghỉ hưu vào năm 2023, người lao động đóng BHXH tự nguyện đủ 20 năm thì tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ là:
– Đối với lao động nam, đóng BHXH đủ 20 năm thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%;
– Đối với lao động nữ, đóng BHXH đủ 15 năm thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%; từ năm thứ 16 đến năm thứ 20 là 5 năm thì được tính thêm 10%. Tổng cộng tỷ lệ hưởng lương hưu là 55%.
Ví dụ, nếu mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội là 7.000.000 đồng/tháng thì mức hưởng lương hưu hàng tháng của người lao động sẽ bằng:
– Đối với lao động nam:
Mức hưởng lương hưu hàng = 45% x 7.000.000 = 3.150.000 đồng/tháng.
– Đối với lao động nữ:
Mức hưởng lương hưu hàng = 55% x 7.000.000 = 3.850.000 đồng/tháng.
Như vậy, mức hưởng lương hưu sau 20 năm đóng BHXH tự nguyện cao hay thấp sẽ phục thuộc vào mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội, nếu số tiền đóng càng cao thì khi về hưu, mức hưởng lương sẽ càng cao.
Thông tin liên hệ
Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc về vấn đề ”Tự đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả. Mọi thắc mắc, vướng mắc xin vui lòng gửi đến timluat để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.
Câu hỏi thường gặp
Điều kiện hưởng lương hưu khi đóng BHXH tự nguyện là gì?
Tại Điều 73 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (sửa đổi bởi điểm c khoản 1 Điều 219 Bộ Luật lao động 2019) quy định điều kiện hưởng lương hưu với người tham gia BHXH tự nguyện như sau:
(1) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ Luật lao động 2019;
(Năm 2023, độ tuổi nghỉ hưu của lao động nam là đủ 60 tuổi 9 tháng, của lao động nữ là đủ 56 tuổi)
(2) Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
Đóng BHXH bao nhiêu năm thì được hưởng mức lương hưu tối đa?
Để đạt được mức lương hưu tối đa như trên, người lao động cần đóng BHXH trong một khoảng thời gian xác định. Cụ thể, khoảng thời gian này có sự khác biệt giữa lao động nam và lao động nữ như sau:
(1) Đối với lao động nam: Người lao động nam nghỉ hưu từ ngày 01/1/2018 trở đi, tỷ lệ lương hưu hàng tháng được xác định bằng 45% tương ứng với số năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được cộng thêm 2%, tối đa bằng 75%.
Như vậy, người lao động nam cần đóng 35 năm BHXH mới được hưởng lương hưu tối đa (75%).
(2) Đối với lao động nữ: Người lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 01/1/2018 trở đi, tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 2%, tối đa là 75%.
Như vậy, lao động nữ sẽ cần đóng 30 năm BHXH để được hưởng lương hưu tối đa (75%).
Tóm lại, nếu người lao động muốn được hưởng lương hưu tối đa sau khi đã đủ tuổi nghỉ hưu thì cần đóng BHXH ít nhất 30 năm đối với nữ và 35 năm đối với nam.