Phiên tòa hình sự là một buổi xét xử do Tòa án tổ chức để xem xét và quyết định về trách nhiệm hình sự của một cá nhân hoặc tổ chức bị cáo buộc đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Mục đích của việc xét hỏi tại phiên tòa hình sự là để làm rõ sự thật của vụ án, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên và cuối cùng giúp Tòa án ra một phán quyết chính xác, công bằng, phù hợp với pháp luật. Khi đó, nhiều người băn khoăn không biết liệu theo quy định hiện nay, “Trình tự xét hỏi tại phiên tòa hình sự như thế nào?”. Thắc mắc này sẽ được đội ngũ luật sư của chúng tôi giải đáp ngay sau đây, hi vọng bài viết của Tìm Luật sẽ đem lại thông tin hữu ích.
Bị cáo có thể hỏi người làm chứng hay không?
Xét hỏi không chỉ là việc thu thập thông tin mà còn là một cơ hội để các bên tham gia (bị cáo, bị hại, nhân chứng, luật sư, viện kiểm sát) thể hiện quan điểm, bảo vệ quyền lợi và chứng minh các luận điểm của mình trong vụ án. Dựa trên kết quả xét hỏi, Tòa án có thể đưa ra những quyết định chính xác và công bằng về việc có hay không có hành vi phạm tội, mức độ phạm tội, và hình phạt tương ứng.
Căn cứ theo khoản 2 Điều 311 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc hỏi người làm chứng như sau:
Điều 311. Hỏi người làm chứng
1. Việc hỏi phải được tiến hành riêng đối với từng người làm chứng và không để cho những người làm chứng khác biết được nội dung xét hỏi đó.
2. Khi hỏi người làm chứng, Hội đồng xét xử phải hỏi rõ về quan hệ giữa họ với bị cáo và các đương sự trong vụ án. Chủ tọa phiên tòa yêu cầu người làm chứng trình bày rõ những tình tiết của vụ án mà họ đã biết, sau đó hỏi thêm về những điểm mà họ khai chưa đầy đủ hoặc có mâu thuẫn. Kiểm sát viên, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự có thể hỏi thêm người làm chứng.
Khi được chủ tọa phiên tòa đồng ý, bị cáo có thể hỏi người làm chứng về các vấn đề có liên quan đến bị cáo.
3. Sau khi đã trình bày xong, người làm chứng ở lại phòng xử án để có thể được hỏi thêm.
4. Trường hợp có căn cứ xác định người làm chứng, người thân thích của họ bị xâm hại hoặc bị đe dọa xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm thì Hội đồng xét xử phải quyết định biện pháp bảo vệ họ theo quy định của Bộ luật này và pháp luật khác có liên quan.
5. Trường hợp cần thiết, Tòa án quyết định hỏi người làm chứng qua mạng máy tính, mạng viễn thông.
Như vậy, theo quy định nêu trên, bị cáo có thể hỏi người làm chứng về các vấn đề có liên quan đến bị cáo nếu được chủ tọa phiên tòa đồng ý.
Trình tự xét hỏi tại phiên tòa hình sự như thế nào?
Xét hỏi tại phiên tòa hình sự là một quá trình trong phiên tòa, khi Tòa án và các bên liên quan đặt câu hỏi và trả lời để làm rõ các tình tiết của vụ án hình sự. Quá trình xét hỏi giúp Tòa án tìm ra sự thật khách quan về vụ án, bao gồm việc xác minh các lời khai của bị cáo, nhân chứng, và các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án. Tòa án có thể đánh giá tính xác thực và độ tin cậy của các lời khai, nhằm xác định liệu có đủ căn cứ để kết luận bị cáo có phạm tội hay không.
Theo Điều 307 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về trình tự xét hỏi như sau:
“Điều 307. Trình tự xét hỏi
1. Hội đồng xét xử phải xác định đầy đủ những tình tiết về từng sự việc, từng tội trong vụ án và từng người. Chủ tọa phiên tòa điều hành việc hỏi, quyết định người hỏi trước, hỏi sau theo thứ tự hợp lý.
2. Khi xét hỏi từng người, chủ tọa phiên tòa hỏi trước sau đó quyết định để Thẩm phán, Hội thẩm, Kiểm sát viên, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thực hiện việc hỏi.
Người tham gia tố tụng tại phiên tòa có quyền đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi thêm về những tình tiết cần làm sáng tỏ.
Người giám định, người định giá tài sản được hỏi về những vấn đề có liên quan đến việc giám định, định giá tài sản.
3. Khi xét hỏi, Hội đồng xét xử xem xét vật chứng có liên quan trong vụ án.”
Như vậy, trình tự xét hỏi tại phiên tòa được được thực hiện theo quy định sau:
(1) Hội đồng xét xử phải xác định đầy đủ những tình tiết về từng sự việc, từng tội trong vụ án và từng người. Chủ tọa phiên tòa điều hành việc hỏi, quyết định người hỏi trước, hỏi sau theo thứ tự hợp lý.
(2) Khi xét hỏi từng người, chủ tọa phiên tòa hỏi trước sau đó quyết định để Thẩm phán, Hội thẩm, Kiểm sát viên, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thực hiện việc hỏi.
– Người tham gia tố tụng tại phiên tòa có quyền đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi thêm về những tình tiết cần làm sáng tỏ.
– Người giám định, người định giá tài sản được hỏi về những vấn đề có liên quan đến việc giám định, định giá tài sản.
(3) Khi xét hỏi, Hội đồng xét xử xem xét vật chứng có liên quan trong vụ án.
Trình tự xét hỏi tại phiên tòa hình sự
Trong quá trình xét hỏi, khi nào không được công khai lời khai của họ trong giai đoạn điều tra truy tố?
Thực tế, quy trình xét hỏi giúp Tòa án, các bên tham gia làm sáng tỏ những tình tiết quan trọng của vụ án, như hành vi phạm tội, động cơ, mục đích, hậu quả, và các yếu tố có liên quan khác. Việc xét hỏi giúp đảm bảo quyền bảo vệ hợp pháp của các bên tham gia tố tụng. Bị cáo có quyền tự bào chữa, đối chất với các chứng cứ và lời khai, trong khi các bên liên quan khác (như Viện kiểm sát, luật sư) cũng có quyền đưa ra các câu hỏi để làm rõ vụ việc, bảo vệ quyền lợi của mình.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 308 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì trong trường hợp người được xét hỏi có mặt tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử, Kiểm sát viên không được công bố lời khai của họ trong giai đoạn điều tra, truy tố.
Chỉ được công khai lời khai của họ trong các trường hợp sau:
– Lời khai của người được xét hỏi tại phiên tòa mâu thuẫn với lời khai của họ trong giai đoạn điều tra, truy tố;
– Người được xét hỏi không khai tại phiên tòa hoặc không nhớ những lời khai của mình trong giai đoạn điều tra, truy tố;
– Người được xét hỏi đề nghị công bố lời khai của họ trong giai đoạn điều tra, truy tố;
– Người được xét hỏi vắng mặt hoặc đã chết.
Như vậy, nếu người được xét hỏi có mặt tại phiên tòa thì không được công khai lời khai của họ, trừ các trường hợp thuộc trường hợp được công khai lời khai.
Cơ sở pháp lý: khoản 1, 2 Điều 308 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.
Thông tin liên hệ
Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc về vấn đề ”Trình tự xét hỏi tại phiên tòa hình sự như thế nào?”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả. Mọi thắc mắc, vướng mắc xin vui lòng gửi đến timluat để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.
Câu hỏi thường gặp
Tại phiên tòa xét xử vụ án hình sự thì Kiểm sát viên kiểm sát xét xử phải tham gia xét hỏi theo sự điều hành của ai?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 307 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì chủ tọa phiên tòa sẽ điều hành việc xét hỏi. Cho nên, tại phiên tòa xét xử vụ án hình sự thì Kiểm sát viên kiểm sát xét xử phải tham gia xét hỏi theo sự điều hành của chủ tọa phiên tòa để xác định sự thật khách quan của vụ án, làm sáng tỏ hành vi phạm tội, tội danh, vai trò, vị trí của từng bị cáo, trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, biện pháp tư pháp.
Cơ sở pháp lý: khoản 1 Điều 307 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, khoản 2 Điều 24 Quyết định số: 505/QĐ-VKSTC.
Người giám định có được tham gia hỏi tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự không?
Trong phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự thì người giám định có quyền tham gia hỏi. Người giám định tài sản được hỏi về những vấn đề có liên quan đến việc giám định, định giá tài sản.
Cơ sở pháp lý: tại khoản 2 Điều 307 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.