Con ngoài giá thú là gì?

Con ngoài giá thú là một thuật ngữ trong luật và văn hóa, thường dùng để chỉ đứa trẻ được sinh ra từ mối quan hệ tình dục không chính thức, tức là không nằm trong hôn nhân hợp pháp của cha mẹ. Các quy định pháp luật về con ngoài giá thú có nhiều ý nghĩa quan trọng, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con ngoài giá thú, đảm bảo rằng chúng có quyền thừa kế, nhận hỗ trợ tài chính từ cha mẹ và được công nhận về mặt pháp lý. Khi đó, nhiều người băn khoăn không biết liệu căn cứ theo quy định pháp luật hiện hành, “Con ngoài giá thú là gì?“. Bạn đọc hãy cùng tìm hiểu qua nội dung bài viết sau của Tìm Luật để được giải đáp nhé.

Con ngoài giá thú là gì?

Giá thú là thuật ngữ chỉ trạng thái hôn nhân hợp pháp giữa hai người, tức là mối quan hệ được công nhận bởi pháp luật. Hôn nhân giá thú thường đi kèm với các quyền và nghĩa vụ cụ thể, như quyền thừa kế, quyền nuôi dưỡng con cái, và nghĩa vụ tài chính giữa vợ chồng. Con ngoài giá thú không chỉ là một thuật ngữ pháp lý mà còn mang theo nhiều ý nghĩa về nhân đạo, xã hội và văn hóa, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự công bằng và bảo vệ quyền lợi cho mọi trẻ em.

Để hiểu về khái niệm con ngoài giá thú, ta cần đặt thuật ngữ ngày dưới các góc độ như sau:

Theo từ điển Tiếng Việt, con ngoài giá thú là con mà cha mẹ sinh ra không phải là vợ chồng theo quy định của pháp luật.

Theo từ điển Luật học trang 102, con ngoài giá thú là con mà cha mẹ không phải là vợ chồng hoặc cha mẹ ăn ở với nhau như vợ chồng, nhưng việc lấy nhau chưa được ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đăng ký vào sổ kết hôn.

Dưới góc độ pháp lý: hiện nay Luật hôn nhân gia đình nói riêng và pháp luật Việt Nam nói chung chưa có một văn bản pháp lý nào quy định cụ thể về khái niệm con ngoài giá thú. Theo đó, các trường hợp có thể phát sinh con ngoài giá thú bao gồm:

– Nam, nữ sống chung như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn và sinh con.

– Một trong hai bên nam, nữ đã kết hôn với người khác nhưng vẫn sống chung như vợ chồng với người khác giới và sinh con.

– Hai vợ chồng ly hôn với nhau nhưng sau đó tái hợp, không đăng ký kết hôn và sinh con.

Ví dụ: A và B là công nhân ở khu công nghiệp C. Trong thời gian sống chung, A với B có một người con chung là D nhưng cả hai không đăng ký kết hôn. Khi đó D được gọi là con ngoài giá thú của A và B.

Từ những điều trên có thể định nghĩa: Con ngoài giá thú là con mà cha mẹ không phải là vợ chồng trước pháp luật hoặc cha mẹ ăn ở, chung sống với nhau như vợ chồng nhưng việc kết hôn chưa được ủy ban nhân dân công nhận, ghi vào sổ kết hôn. Con ngoài giá thú có thể là con chung hoặc con riêng của một bên cha, mẹ.

Con ngoài giá thú có được cấp dưỡng không?

Con ngoài giá thú là thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong xã hội. Những đứa trẻ này thường được coi là nạn nhân của hoàn cảnh, không nên bị phân biệt hay kỳ thị. Chúng xứng đáng được yêu thương, chăm sóc và có quyền phát triển như bất kỳ đứa trẻ nào khác. Các quy định liên quan đến con ngoài giá thú giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của chúng, như quyền thừa kế, nhận hỗ trợ tài chính, và bảo đảm rằng chúng có thể được công nhận về mặt pháp lý.

Con riêng có được hưởng thừa kế không, để xác định con ngoài giá thú, con riêng có được yêu cầu cấp dưỡng không thì cần xem xét và chứng minh được mối quan hệ cha mẹ con giữa người cấp dưỡng và người được cấp dưỡng bởi cấp dưỡng được thực hiện giữa cha mẹ con khi đáp ứng điều kiện nêu tại Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành:

– Là con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi mình.

– Cha mẹ và con không sống chung với nhau hoặc sống chung nhưng cha mẹ vi phạm nghĩa vụ với con.

Căn cứ quy định này cùng các quy định khác liên quan, nghĩa vụ cấp dưỡng đều không phân biệt con ngoài giá thú hay con trong thời kỳ hôn nhân, con của cha mẹ đã đăng ký kết hôn hợp pháp… Tuy nhiên, điều kiện bắt buộc khi cấp dưỡng cho con là phải có mối quan hệ cha mẹ con.

Trong khi đó, con ngoài giá thú là con được sinh ra không trong thời kỳ hôn nhân hoặc khi cha mẹ không đăng ký kết hôn. Do đó, nếu không chứng minh được có mối quan hệ cha mẹ con thì con ngoài giá thú có thể không được công nhận là con của nam, nữ.

Khi đó, không xác định được quan hệ cha mẹ con thì sẽ không thể yêu cầu cấp dưỡng. Như vậy, con ngoài giá thú hoàn toàn có quyền yêu cầu cấp dưỡng nếu chứng minh được đây là con của người cấp dưỡng và đáp ứng các điều kiện được cấp dưỡng nêu trên.

Theo đó, người con này được quyền yêu cầu cha, mẹ đóng góp tiền/tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu khi là con chưa đủ 18 tuổi hoặc từ đủ 18 tuổi trở lên nhưng không có tài sản để tự nuôi mình và không có khả năng lao động (căn cứ khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014). thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính Phủ…

Quy định của pháp luật về con ngoài giá thú

Trong nhiều nền văn hóa, quan niệm về con ngoài giá thú đã có sự thay đổi tích cực theo thời gian. Việc công nhận và bảo vệ quyền lợi của con ngoài giá thú giúp xây dựng một xã hội công bằng hơn, nơi mà mọi trẻ em đều được đối xử bình đẳng, không bị phân biệt dựa trên tình trạng hôn nhân của cha mẹ. Từ đó, giúp giảm bớt gánh nặng tâm lý cho những đứa trẻ này, cho phép chúng phát triển một cách toàn diện và tự tin hơn trong cuộc sống.

Như đã khẳng định ở bên trên, theo quy định về con ngoài giá thú của pháp luật về hôn nhân và gia đình thì dù là con trong giá thú hay con ngoài giá thú, con đẻ hoặc con nuôi hợp pháp đều được hưởng những quyền lợi và nghĩa vụ như nhau với cha, mẹ.

Về những quyền và nghĩa vụ cơ bản của con ngoài giá thú theo quy định về con ngoài giá thú của pháp luật hôn nhân và gia đình bao gồm:

Được quyền xác định cha mẹ:

Không ai sinh ra mà mất quyền không được nhận bố mẹ vì sinh không trong thời kỳ hôn nhân cả. Việc xác định cha mẹ cho con là quyền của con và cũng là nghĩa vụ. Đây là một trong những căn cứ cơ bản để bảo vệ quyền và lợi ích của con theo quy định.

Tại Điều 101 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con như sau:

”Điều 101. Thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con

1. Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp.

2. Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.

Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.”

Theo đó, việc đăng ký xác định cho con ngoài giá thú được thực hiện tại UBND cấp xã nơi con cư trú.

Quyền và nghĩa vụ của con ngoài giá thú đối với cha, mẹ:

Tại Khoản 2 Điều 68 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật Dân sự và các luật khác có liên quan. Con ngoài giá thú có những quyền và nghĩa vụ đối với cha, mẹ như sau:

• Con ngoài giá thú được cha, mẹ thương yêu, tôn trọng, thực hiện các quyền, lợi ích hợp pháp về nhân thân và tài sản theo quy định của pháp luật; được hưởng các quyền liên quan đến việc phát triển thể chất; phát triển tinh thần, đạo đức và trí tuệ; được học tập trong một môi trường và điều kiện tốt nhất từ cha, mẹ;
• Con ngoài giá thú có bổn phận và nghĩa vụ của mình phải yêu thương, chăm sóc cho cha, mẹ của mình; tận tâm, hiếu thảo và phụng sự cho cha, mẹ;
• Con ngoài giá thú chưa thành niên (chưa đủ 18 tuổi) hoặc con ngoài giá thú đã thành niên (đủ 18 tuổi trở lên) nhưng thuộc trường hợp bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi sống mình thì có quyền sống chung với cha, mẹ; được cha, mẹ của mình đùm bọc, yêu thương và chăm sóc;
• Con ngoài giá thú có quyền được tự do lựa chọn nghề nghiệp, nơi cư trú, nơi học tập và rèn luyện bản thân nhằm nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ; tham gia các hoạt động liên quan đến chính trị, kinh tế, văn hóa theo nguyện vọng và khả năng của bản thân. Trong trường hợp sống chung cùng với cha, mẹ thì con ngoài giá thú có nghĩa vụ tham gia công việc của gia đình; thực hiện các công việc liên quan đến sản xuất và lao động phù hợp với bản thân nhằm đóng góp thêm cho thu nhập của gia đình;
• Con ngoài giá thú được hưởng các quyền liên quan đến tài sản tương ứng theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, Bộ luật Dân sự và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Chẳng hạn như quyền được nhận thừa kế từ cha, mẹ theo di chúc hoặc theo pháp luật; quyền được hưởng tài sản theo công sức đóng góp của mình vào khối tài sản ấy.  

Quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ đối với con ngoài giá thú:

Về quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ đối với con ngoài giá thú có quyền và nghĩa vụ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con ngoài giá thú như đối với con trong giá thú như sau:

• Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền yêu thương con và tôn trọng suy nghĩ, ý kiến của con; chăm sóc con cả về mặt thể chất lẫn tinh thần; tạo mọi điều kiện cần thiết cho con con để con có môi trường học tập tốt nhất để con trở thành người con hiếu thảo trong gia đình, là công dân có ích cho đất nước;
• Thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình một cách tối đa nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con ngoài giá thú chưa thành niên (con chưa đủ 18 tuổi) hoặc con đã thành niên (đủ 18 tuổi trở lên) nhưng thuộc trường hợp bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc mất khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi sống mình;
• Cha, mẹ thực hiện các quyền giám hộ hoặc đại diện theo quy định của Bộ luật Dân sự cho con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự;

Cấm việc phân biệt, đối xử giữa con ngoài giá thú với con trong giá thú hoặc trên cơ sở giới tính hoặc tình trạng hôn nhân của cha mẹ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động; cấm các hành vi xúi giục, ép buộc con thực hiện các hành vi trái pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội.

Ví dụ: Nghĩa vụ cấp dưỡng khi không sống chung với con được pháp luật quy định cho đến khi con trưởng thành (Điều 118 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014).

Kết luận: Mặc dù con ngoài giá thú không được pháp luật Việt Nam hiện nay đưa một định nghĩa hay tiêu chí đặc biệt cụ thể nào cả, tu nhiên khi đã là con người, được sinh ra khi có cả cha và mẹ thì quyền lợi của đứa trẻ sẽ được đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình hiện nay.

Thông tin liên hệ

Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc về vấn đề ”Con ngoài giá thú là gì?”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả. Mọi thắc mắc, vướng mắc xin vui lòng gửi đến timluat để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

Câu hỏi thường gặp