Tài sản thuế thu nhập hoãn lại là tài sản ngắn hạn hay đãi hạn?

Trong kế toán và lập báo cáo tài chính, thuế thu nhập hoãn lại là một khái niệm không còn xa lạ, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có sự chênh lệch tạm thời giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế. Một trong những nội dung thường gây bối rối cho kế toán viên và cả người đọc báo cáo tài chính chính là việc xác định tài sản thuế thu nhập hoãn lại thuộc loại tài sản ngắn hạn hay tài sản dài hạn. Việc phân loại đúng khoản mục này không chỉ liên quan đến cách trình bày thông tin trên bảng cân đối kế toán mà còn ảnh hưởng đến việc đánh giá khả năng thanh khoản, lập kế hoạch tài chính cũng như phân tích hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Hiện nay, nhiều người băn khoăn không biết liệu theo quy định hiện nay, “Tài sản thuế thu nhập hoãn lại là tài sản ngắn hạn hay đãi hạn?”. Mời quý độc giả tìm hiểu vấn đề này cùng với Tìm Luật nhé.

Tài sản thuế thu nhập hoãn lại là tài sản ngắn hạn hay đãi hạn?

Trong hệ thống kế toán doanh nghiệp, tài sản thuế thu nhập hoãn lại là một khoản mục có tính chất kỹ thuật nhưng lại mang ý nghĩa quan trọng trong việc phản ánh trung thực và hợp lý tình hình tài chính. Khác với các loại tài sản hữu hình hay tài sản tài chính dễ nhận diện, tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hình thành từ các chênh lệch tạm thời giữa kế toán và thuế – cụ thể là khi doanh nghiệp ghi nhận chi phí cho mục đích kế toán nhưng chưa được khấu trừ ngay vào thu nhập chịu thuế theo quy định thuế hiện hành.

Trong quá trình lập báo cáo tài chính, ngoài thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành, doanh nghiệp còn có thể phát sinh một loại thuế khác mang tính chất dự phòng cho các nghĩa vụ thuế Theo Điều 48 Thông tư 200/2014/TT-BTC có quy định tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hạch toán theo Tài khoản 243.

Cũng theo quy định này thì tài sản thuế thu nhập hoãn lại được tính theo công thức sau:

Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

=

Chênh lệch tạm thời được khấu trừ

+

Giá trị được khấu trừ chuyển sang năm sau của các khoản lỗ tính thuế và ưu đãi thuế chưa sử dụng

x

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành (%)

Lưu ý: Trường hợp tại thời điểm ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại đã biết trước có sự thay đổi về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp trong tương lai, nếu việc hoàn nhập tài sản thuế thu nhập hoãn lại nằm trong thời gian thuế suất mới đã có hiệu lực thì thuế suất áp dụng để ghi nhận tài sản thuế được tính theo thuế suất mới.

Nguyên tắc ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong năm

Trong quá trình lập và trình bày báo cáo tài chính, việc ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại không chỉ đòi hỏi sự chính xác về mặt số liệu mà còn phải tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc kế toán được quy định trong chuẩn mực kế toán và các văn bản hướng dẫn hiện hành. Khác với thuế thu nhập hiện hành – được xác định và nộp dựa trên lợi nhuận chịu thuế của kỳ – thuế thu nhập hoãn lại phát sinh từ các chênh lệch tạm thời có thể khấu trừ, tức là những khoản chi phí hoặc lỗ lũy kế được ghi nhận trong báo cáo tài chính nhưng chưa được chấp nhận ngay trong kỳ tính thuế.

Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại được quy định tại Điều 48 Thông tư 200/2014/TT-BTC như sau:

Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

1. Nguyên tắc kế toán

…

đ) Việc ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong năm được thực hiện theo nguyên tắc bù trừ giữa tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm nay với tài sản thuế thu nhập doanh nghiệp đã ghi nhận từ các năm trước nhưng năm nay được hoàn nhập lại, theo nguyên tắc:

– Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm lớn hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, thì số chênh lệch được ghi nhận là tài sản thuế thu nhập hoãn lại và ghi giảm chi phí thuế thu nhập hoãn lại.

– Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm nhỏ hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, thì số chênh lệch được ghi giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại và ghi tăng chi phí thuế thu nhập hoãn lại.

…

Theo đó, việc ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong năm được thực hiện theo nguyên tắc bù trừ giữa tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm nay với tài sản thuế thu nhập doanh nghiệp đã ghi nhận từ các năm trước nhưng năm nay được hoàn nhập lại, theo nguyên tắc:

– Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm lớn hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, thì số chênh lệch được ghi nhận là tài sản thuế thu nhập hoãn lại và ghi giảm chi phí thuế thu nhập hoãn lại.

– Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm nhỏ hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, thì số chênh lệch được ghi giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại và ghi tăng chi phí thuế thu nhập hoãn lại.

Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm lớn hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm thì ghi nhận ra sao?

Trong kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp, các khoản thuế thu nhập hoãn lại có thể được ghi nhận tăng (phát sinh mới) hoặc giảm (hoàn nhập) theo biến động của các chênh lệch tạm thời có thể khấu trừ qua từng kỳ kế toán. Một tình huống thường gặp là trong năm tài chính, tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh mới lớn hơn số đã được hoàn nhập từ các năm trước. Điều này đặt ra câu hỏi: doanh nghiệp cần ghi nhận phần chênh lệch đó như thế nào trên báo cáo tài chính? Việc xử lý tình huống này không chỉ liên quan đến kỹ thuật hạch toán, mà còn đòi hỏi doanh nghiệp phải đánh giá đầy đủ khả năng tạo ra thu nhập chịu thuế trong tương lai để bảo đảm rằng tài sản thuế thu nhập hoãn lại được ghi nhận là có cơ sở thu hồi hợp lý.

Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại được quy định tại Điều 48 Thông tư 200/2014/TT-BTC như sau:

Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

…

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

Bên Nợ: Giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại tăng.

Bên Có: Giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại giảm .

Số dư bên Nợ: Giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại còn lại cuối kỳ.

3. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu

a) Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm lớn hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, kế toán ghi nhận giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại là số chênh lệch giữa số tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh lớn hơn số được hoàn nhập trong năm, ghi:

Nợ TK 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

Có TK 8212 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại.

b) Nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm nhỏ hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, kế toán ghi giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại là số chênh lệch giữa số tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh nhỏ hơn số được hoàn nhập trong năm, ghi:

Nợ TK 8212 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Có TK 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại.

Như vậy, nếu tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong năm lớn hơn tài sản thuế thu nhập hoãn lại được hoàn nhập trong năm, kế toán ghi nhận giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại là số chênh lệch giữa số tài sản thuế thu nhập hoãn lại phát sinh lớn hơn số được hoàn nhập trong năm, ghi:

– Nợ TK 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

– Có TK 8212 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại.

Thông tin liên hệ

Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc về vấn đề ”Tài sản thuế thu nhập hoãn lại là tài sản ngắn hạn hay đãi hạn?”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả. Mọi thắc mắc, vướng mắc xin vui lòng gửi đến timluat để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

Câu hỏi thường gặp