Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định khá chi tiết và cụ thể về vấn đề thừa kế, giúp tạo ra sự minh bạch và bảo đảm quyền lợi của người thừa kế. Tuy nhiên, trong thực tế, việc áp dụng một số quy định vẫn có thể gây ra mâu thuẫn và tranh chấp, đặc biệt trong trường hợp thừa kế thế vị. Điều này đòi hỏi sự giám sát kỷ luật và thực hiện công bằng của hệ thống pháp luật để đảm bảo rằng quyền lợi của tất cả các bên liên quan được bảo vệ.
Vậy “Ai được hưởng thừa kế thế vị theo quy định của pháp luật?” có nội dung như thế nào? Hãy cùng Tìm Luật tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé! Hy vọng bài viết này sẽ thực sự mang lại cho bạn những kiến thức hữu ích nhất để bạn có thể vận dụng vào trong cuộc sống.
Thừa kế thế vị là gì?
Căn cứ theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế thế vị như sau:
“
Điều 652. Thừa kế thế vị
Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”
Như vậy, có thể hiểu thừa kế thế vị là việc người để lại di sản và con hoặc cháu (người được nhận di sản sau khi người để lại di sản chết) của người đó chết trước hoặc cùng lúc với người để lại di sản thì quyền thừa kế phần di sản đó sẽ được chuyển cho cháu hoặc chắt của người để lại di sản.
Quy định về đối tượng được hưởng thừa kế thế vị
Nguyên tắc cơ bản trong việc xác định đối tượng được hưởng thừa kế thế vị là người được thừa kế phải là người chết trước hoặc cùng lúc với người để lại di sản. Lý do là nếu người con này chết sau người để lại di sản, việc họ tiếp tục được hưởng thừa kế sẽ đặt ra nhiều vấn đề phức tạp về quyền lợi và tính công bằng trong việc phân chia di sản.
Vì vậy, khi người thừa kế (người con) chết sau người để lại di sản, các con hoặc cháu nội, ngoại của người thừa kế này sẽ được thừa kế theo quy định của hàng thừa kế, và không đặt ra vấn đề thừa kế thế vị. Do vậy, thừa kế thế vị chỉ phát sinh khi người thừa kế của người chết đã chết cùng thời điểm với người để lại di sản. Điều này được quy định bởi luật pháp để đảm bảo quyền lợi của những người có mối quan hệ họ hàng trực tiếp với người đã qua đời.
Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015, khi người chết để lại di sản thừa kế nhưng không có di chúc thì cha, mẹ, vợ, con của họ sẽ là hàng thừa kế thứ nhất được hưởng. Khi những người này không còn sống, thì những người ở hàng thừa kế thứ hai sẽ được hưởng. Như vậy, thừa kế thế vị chỉ phát sinh trong trường hợp hàng thừa kế thứ nhất của người chết vẫn đang có người còn sống.
Điều kiện phát sinh trường hợp thừa kế thế vị
Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 thì người được thế vị phải là người con đủ điều kiện hưởng thừa kế của người đã chết, trong đó con đẻ và con nuôi được ưu tiên hưởng thừa kế đầu tiên. Tuy nhiên, luật cũng quy định một số trường hợp mà người con không được phép hưởng di sản, được quy định tại Điều 621 của Bộ luật dân sự 2015. Do đó, nếu người con đã qua đời cùng lúc với bố, mẹ và thuộc vào những trường hợp nêu trên, thì những người thế vị của họ cũng không được hưởng di sản thừa kế.
“Điều 621. Người không được quyền hưởng di sản
1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:
a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
2. Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.”
Nghĩa vụ của người hưởng thừa kế
Việc thừa kế không chỉ đòi hỏi quyền lợi mà còn đi kèm với trách nhiệm và nghĩa vụ cụ thể đối với những người được hưởng tài sản của người đã qua đời. Các nghĩa vụ này có thể bao gồm việc quản lý tài sản một cách có trách nhiệm, thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến thừa kế, và thậm chí là việc bảo vệ và duy trì tài sản cho thế hệ tiếp theo.
Theo Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại, cụ thể như sau:
“Điều 615. Thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại
1. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.
3. Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4. Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.”
Vấn đề “Ai được hưởng thừa kế thế vị theo quy định của pháp luật?” đã được Tìm Luật giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với các chuyên viên tay nghề, kinh nghiệm cao, chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới tra cứu giấy phép lái xe theo cmnd … hoặc các thông tin pháp lý khác một cách chuẩn xác. Chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí. Vui lòng vào trang Tìm Luật để biết thêm các thông tin chi tiết.
Mời các bạn xem thêm bài viết
Cách tính thời hiệu thừa kế như thế nào?
Mẫu tờ khai quan hệ thừa kế mới năm 2023
Con riêng có được hưởng thừa kế không năm 2023?
Câu hỏi thường gặp
Quy định về thừa kế thế vị tại Luật nuôi con nuôi 2010
Luật nuôi con nuôi 2010 quy định về hệ quả của việc nuôi con nuôi tại Khoản 1 Điều 24 như sau:
“Kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con; giữa con nuôi và các thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, pháp luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.”
Chia thừa kế theo pháp luật theo hàng thừa kế được chia như thế nào?
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản, quyền và nghĩa vụ của người mất để lại sẽ được chia như sau:
Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống;
Nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.